bağlaç......

Soru zamirleri [değiştir]

Cümlede adların yerine kullanılan soru sözcüklerine soru zamiri denir. Soru zamiri ile oluşturulmuş soru cümlelerinin cevabı yine bir isim veya zamirdir.

"Nereye gidiyorsun?" (sinemaya, okula, ona vs.)
"Dolaptaki tatlıyı kim bitirdi?" (Nazan,deden,hüsamettin eniştev.b.
"Hangisini giyeceksin?" (şunu, bunu, uzun kollu olanı vs.)
"Ödülü kime verdiler?" (sana, Orhan Pamuk'a vs.)

* Bazı soru zamirleri cümledeki eylemi etkilediklerinde "soru zarfı" olurlar:

"Ne aval aval bakıyorsun, yesene!" (soru zarfı)
"Yarın ne giyeceksin?" (soru zamiri)

* Bazı soru zamirleri cümledeki isimleri nitelediklerinde veya belirttiklerinde "soru sıfatı" olurlar.

"Hangi kalem senin ki?" (soru sıfatı)
"Hangisi senin?" (soru zamiri)

* Soru zamirleri bir belirtili isim tamlamasında tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilirler:

"Bunların hangisi sana vurdu?" ("bunlar" işaret zamiri ve tamlayan, "hangisi" soru zamiri ve tamlanandır)
"O çocuk babanın nesi oluyor?" (tamlanan)
"Kimlerin kalbi daha sağlıklı, belli olacak." (tamlayan)

Belgisiz zamirler [değiştir]

Cümlede varlıkları isim, sayı, miktar ve ölçü yönünden belli belirsiz karşılayan zamirlere belgisiz zamir denir: Hepsi, kimse, tümü, herkes, hepimiz, kimisi, kimileri, kimi, biri, birisi, birileri, birkaçı, bazısı, bazıları, çoğu, birçoğu, birçokları, başkası, birazı, fazlası, bir kısmı, şey vb gibi:

"Dünkü eğlenceye kimse gelmemiş."
"Kimi rakı sever, kimi şarap."
"Başkası görse, seni kesin rapor ederdi."
"Bana aklı başında birisini gönder."

* Belgisiz zamirler bir isim tamlamasında tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilirler:

"Herkesin iyiliği için böyle olması gerekiyor." (tamlayan)
"Çocuklardan birkaçı firar etmiş." (tamlanan)

* Şahıs ve işaret zamirleri ikileme oluşturacak şekilde birlikte kullanılırlarsa, "belgisiz zamir" olurlar:

"Onun bunun lafıyla dolduruşa gelme."
"Seni beni dinler mi o hınzır."
"O bu ne derse desin, Rıza Bey bambaşkadır."

* "Şey" sözcüğü varlıkların adlarını veya diğer zamirleri belli belirsiz karşıladığından belgisiz zamirdir:

"Bugün pazardan şey aldım."


* İlgi zamiri, bağlaç olan ki ile karıştırılmamalıdır. Bağlaç olan ki ayrı yazılır ve kaldırıldığında cümlenin anlamı pek değişmez. İlgi zamiri kaldırıldığında ise cümle ya devrik hale gelir ya da apayrı ve kastedilmeyen bir anlam kazanır:

"Her gün gel ki birşeyler öğrenesin." (bağlaçtır)
"Ne ki bu?" (bağlaçtır)

"Evimizinki akıyor." (evimizin çatısı, suyu vs. -ki kaldırıldığında cümle anlamsız hale gelir.)

* İlgi zamiri, isimden sıfat türeten -ki eki ile de karıştırılmamalıdır. Genellikle ilgi zamiri olan -ki'den önce -im, -in gibi aidiyet bildiren ekler gelir. Sıfat türeten -ki eki ise doğrudan bir isime eklenir:

"Buranınki evdeki ayrandan çok daha lezzetli olur." (Birinci -ki "ayran" kelimesinin anlamını karşılar ve ilgi zamiridir, ikincisi ise sıfat türeten bir ektir)
"Yarınki yarışmaya katılıyor musun?" (-ki isimden sıfat üretir)
"Yarınki çok zorlu olacak." (yine "yarınki yarışma" kastedilmektedir ancak tamlanan kelime olan yarışmanın görevini -ki ilgi zamiri üstlenmiştir)

bilgi için saol

teşekkürler